Z powodu braku charakterystycznych objawów rak wątrobowokomórkowy jest trudny do wykrycia. Choroby wątroby przez bardzo długi czas nie dają żadnych objawów, albo są one na tyle niespecyficzne, że trudno jest powiązać je z chorobą, np. przedłużające się zmęczenie, czy bóle stawów. Z tego powodu do rozpoznania chorób wątroby, w tym raka wątrobowokomórkowego, dochodzi często w późnym stadium zaawansowania, gdy pacjent zaczyna cierpieć na poważne objawy niewydolności wątroby, takie jak wodobrzusze, żółtaczka, czy krwawienie z żylaków przełyku. Wcześniejsze rozpoznanie jest na ogół przypadkowe, np. gdy stwierdzamy nieprawidłowe tzw. próby wątrobowe podczas badań profilaktycznych.
Zakażenie wirusami zapalenia wątroby typu B (HBV) i C (HCV), będące głównym czynnikiem rozwoju raka wątrobowokomórkowego, zazwyczaj przebiega również zupełnie bezobjawowo, a pacjenci są bardzo zaskoczeni ich rozpoznaniem.
Do czasu, gdy wątroba nawet w stadium marskości jest wydolna, organizm może nie wysyłać żadnych specyficznych sygnałów świadczących o rozwijającej się chorobie. Zaalarmować może nas dopiero pojawienie się żółtaczki, czy wodobrzusza, ale to już oznacza chorobę w zaawansowanym stadium. Dlatego nie powinniśmy lekceważyć niecharakterystycznych objawów, których wystąpienia nie jesteśmy w stanie wytłumaczyć, np. zmęczenia, którego nie jesteśmy w stanie usprawiedliwić intensywnym trybem życia.
Objawy choroby są często niecharakterystyczne i zależą od stopnia zaawansowania nowotworu i wydolności wątroby.
Objawy kliniczne mogące odpowiadać objawom marskości:
W przebiegu raka wątrobowokomórkowego obserwuje się także zaburzenia funkcji układów, czy narządów nie zajętych bezpośrednio przez nowotwór, czyli tzw. zespoły paranowotworowe. Mogą one niekiedy wyprzedzać postawienie rozpoznania HCC.
Do zespołów paranowotworowych w przebiegu HCC należą:
Możliwe objawy raka wątroby:
Wybór metody leczenia i rokowania uzależnione są od wczesnego wykrycia choroby, dlatego też powyższe objawy powinny skłonić nas do dalszych badań i pogłębionej diagnostyki.
Rak wątrobowokomórkowy to specyficzny nowotwór, ponieważ rozwija się niemal wyłącznie u pacjentów z marskością wątroby. Na rozwój tego nowotworu narażeni są pacjenci z długotrwałymi przewlekłymi chorobami wątroby, którym towarzyszy proces włóknienia. Końcowym etapem włóknienia jest marskość. Są to przede wszystkim chorzy z wirusowym zapaleniem wątroby typu B (HBV) lub C (HCV), ale także z marskością alkoholową, niekiedy chorzy z chorobami wątroby z autoagresji lub z genetycznie uwarunkowanymi chorobami wątroby. Wraz ze zwiększającą się częstością występowania otyłości i cukrzycy coraz większą rolę w rozwoju HCC zaczynają odgrywać również stłuszczeniowe choroby wątroby.
M-PL-00002480